در اینکه هوش مصنوعی یکی از پرکاربردترین واژه‌ها در تمامی شاخههای علوم فرابشری است، شکی نیست. تصور اینکه ماشین‌ها بتوانند از نظر هوش و ادراک با انسان هم‌سطح شوند، در طول چندین دهه ذهن بسیاری از نویسندگان و دانشمندان را به خود مشغول کرده است. از سیستم کامپیوتری موجود در فیلم ادیسه فضایی (Space Odyssey) گرفته تا اندرویدهای فوق بشری در جهان غرب، همه و همه ثابت می‌کنند که هوش مصنوعی، سطح گسترده‌ای از تخیلات انسانی را شامل می‌شده است. در سال‌های اخیر دانشمندان برجسته‌ای همچون ایلان ماسک، سام هریس و نیک باستروم، نظرات هوشمندانه‌ای در رابطه با رشد هوش مصنوعی بیان کرده‌اند. عده‌ای از آن‌ها معتقدند که ماشین‌ها به سطح هوش انسان‌ها خواهند رسید و عده‌ای دیگر هم بر این باورند که این امر غیرممکن است. اما آینده هوش مصنوعی چیست؟ آیا پیشرفت این فناوری برای آینده و زندگی بشر یک تهدید به‌حساب می‌آید یا فرصت؟
برای دانستن پاسخ و آگاهی از اینکه آینده هوش مصنوعی چگونه خواهد بود، با ادامه‌ی این مقاله از آن آکادمی همراه باشید.
هوش مصنوعی چیست و چطور بشر را مغلوب خود ساخته؟
بهتر است قبل از اینکه ببینیم آینده هوش مصنوعی چه خواهد بود و زندگی بشر چگونه با استفاده از آن تحت تاثیر قرار خواهد گرفت، ابتدا ببینیم که اصلاً هوش مصنوعی چیست و چگونه بشر را مغلوب خویش ساخته است؟ هوش مصنوعی (AI)، دقیقاً قابلیتی است که در کامپیوترها وجود دارد و به توانایی کنترل فعالیت‌های مختلف ربات‌ها توسط کامپیوترها گفته می‌شود. شاید بتوان گفت که هوش مصنوعی یک تکنولوژی است که قرار است به دنیای بشریت و آینده شکل دهد و آن‌ها را از نو بسازد. یک ماشین‌حساب ساده، در واقع نوعی هوش مصنوعی است که فرمان‌های انسان‌ها را اجرا کرده و نتیجه‌ی نهایی را به آن‌ها می‌دهد. اما دستگاه‌های امروزی خودکار هستند و نیازی به فرمان‌های انسانی ندارند. مثل سیستم شناسایی چهره که در آن هوش مصنوعی، به‌صورت خودکار همه‌ی چهره‌ها را شناسایی می‌کند. یا سیستم‌های موجود در بانک‌ها که صدای افراد مختلف را تشخیص می‌دهند.
توانایی یادگیری یکی از مهم‌ترین مبانی هوش مصنوعی به‌شمار می‌آید. الگوریتم‌هایی مثل الگوریتم فیس‌بوک که با هدف نمایش پست‌های تبلیغاتی به کاربران طراحی شده، به‌نوعی با هوش مصنوعی مرتبط هستند. اما در بازی‌های مثل شطرنج و Go هم هوش مصنوعی توانسته است بهترین بازیکن‌های جهان در این زمینه را مغلوب خویش سازد. توجه به این موضوع از اهمیت بالایی برخوردار است. چرا که تا وقتی هوش مصنوعی هست، دیگر هیچ انسانی نمی‌تواند بهترین بازیکن شطرنج باشد. اصلا فرقی نمی‌کند که چقدر تلاش کنید. نظرتان راجع به مقاله‌های خبری که توسط هوش مصنوعی نوشته شده‌اند چیست؟ مقاله‌هایی که با خواندن آن‌ها هرگز متوجه نخواهید شد که نویسنده‌ی آن‌ها انسان نیست! اما با این همه، آیا شبیه‌سازی تمام استعدادها و نوآوری‌های بشر در قالب هوش مصنوعی بلندپروازی نیست؟ خب اگر آینده هوش مصنوعی از هر جهت تکامل یافته باشد، پس دیگر هدف بشریت از ادامه‌ی زندگی چه می‌تواند باشد؟
آینده هوش مصنوعی و تاثیر آن بر مشاغل انسانی
هوش مصنوعی می‌تواند با سرعت نور (حتی بیشتر از آن!) حرکت کند و روش‌های کاری جدید را به خودش یاد دهد و نیاز به کنترل انسانی را رفع کند. نگرانی اصلی که در این زمینه به‌وجود می‌آید این است که چرا با وجود توسعه‌ی ایده‌آل علم بشر، توجهات به خود انسان کمتر و کمتر می‌شود؟ اگر با استفاده از هوش مصنوعی، بتوان گونه‌های جدیدی را ساخت که در آینده‌ی نه‌چندان دور کنترل هرچیزی را در دست بگیرند، احتمالاً بسیاری از مشاغل انسانی به خطر خواهند افتاد. پس نگرانی عموم افراد از اینکه روزی هوش مصنوعی آن‌ها را بیکار کند، طبیعی است. اما بر اساس مقاله‌ای که اخیراً توسط اعضای گروه MIT Task Force on the Work of the Future در مورد آینده هوش مصنوعی با عنوان «Artificial Intelligence And The Future of Work» (هوش مصنوعی و آینده کار) منتشر شده است، می‌توان به تصورات خوش‌بینانه‌تری در این زمینه دست یافت.
در این مقاله نه تنها به تصور عمومی در رابطه با تصاحب تمام مشاغل انسانی توسط هوش مصنوعی دامن زده نشده، بلکه پیش‌بینی شده که این فناوری در آینده زمینه‌ساز ایجاد راهکارهای مبتکرانه برای پیشرفت صنایع مختلف خواهد شد. واقعیت این است که با وجود گام‌های بزرگی که برای جایگزین کردن هوش مصنوعی با مشاغل انسانی در زمینه‌های خاص برداشته شده، اما در حقیقت این فناوری برای انجام برخی وظایف خاص برنامه‌ریزی شده است و تنها می‌تواند یک مشکل را حل کند. درواقع، هوش مصنوعی بر خلاف ذهن خلاق بشر که از توانایی‌های ارزشمندی مثل قدرت حل مسائل و مشکلات مختلف در زمینه‌های متفاوت، تفکر انتزاعی و مدیریت بحران برخوردار است، نمی‌تواند در موقعیت‌های مختلف یا در زمان تغییر ورودی‌ها واکنش‌های متفاوتی از خود نشان دهد و یا به‌صورت خودمختار، کاری را انجام دهد. بنابراین در رابطه با آینده هوش مصنوعی می‌توان اشتغال‌زایی گسترده را پیش‌بینی کرد، نه اشتغال‌زدایی.
موانع توسعه هوش مصنوعی در آینده
۱. چالش داده: بزرگترین چالش در رابطه با آینده هوش مصنوعی مربوط به داده، فراگیری آن، حافظه، کیفیت، کامل بودن، دقت یا برچسب زدن به آن است. به‌گونه‌ای که مشکلات مرتبط با داده باعث شدند محصولات هوش مصنوعی تضعیف شده یا از رده خارج شوند.
۲. عدم شفافیت: پروسه‌ی توسعه‌ی هوش مصنوعی با وجود این چالش سخت‌تر شده و الزامات نظارتی برای شفافیت در بسیاری از محصولات هوش مصنوعی را هم به چالش خواهد کشید. مدل‌های بزرگتر، پیچیده‌تر و بحرانی‌تر، ابهامات بیشتری در زمینه‌ی تصمیمگیری، نتایج تصمیمات و توجیه موارد استفاده‌ی همزمان ایجاد می‌کنند.
۳. کمبود متخصص: وجود نیروی متخصص و کاربلد در زمینه توسعه‌ی هوش مصنوعی چه از لحاظ کمی و چه از نظر کیفی، با مشکلاتی مواجه است. برای مثال، یک ریاضیدان موفق بودن لزوماً به مهندس هوش مصنوعی خوبی شدن، کمک نمی‌کند. بیشتر از کمیت، این برقراری تعادل درست بین استعدادهاست که باید مورد توجه قرار گیرد.
۴. عمومی‌سازی: اینکه یک مدل هوش مصنوعی آموختههایش را منتقل کند و مدل جدید بتواند خیلی سریع آن‌ها را به کار گیرد، هنوز پروسهای نوظهور است و در برخی قسمت‌ها به نسبت باقی، عملکرد بهتری داشته است. پر واضح است که عمومی‌سازی بیش از اندازه هم مشکلات خاص خودش را دارد و حتی محصولاتی که در چارچوب عمومی هوش مصنوعی قرار میگیرند، به اندازه‌ی کافی برای مشتریانی که به‌دنبال راه حلی خاص هستند، جذابیت ندارد.
۵. چالش‌های عملیاتی: عملیاتی شدن محصولات در بیشتر بخش‌ها، به‌عنوان یک پروسه‌ی ملایم و هموار که نقطه پایانی مشخص داشته باشد، نیست و اینگونه نیست که به‌خوبی تنظیم و اولویت‌بندی شده و با نرمافزارهای کاربردی کسب و کار ارتباطی یکپارچه و توسعه‌یافته داشته باشد. لذا نبود این جریانات مناسب در زمینه‌ی زیرساخت، قیمت، عملکرد و پیچیدگی باعث بروز مشکلاتی برای موارد استفاده‌ی همزمان خواهد شد. آینده هوش مصنوعی
فرصت‌های شغلی حوزه AI در آینده
خب تا به‌اینجا حتما متوجه شدید که تصور عمومی نابود شدن تمام مشاغل انسانی با پیشرفت هوش مصنوعی، کاملاً غلط است. اگر هم چنین چیزی ممکن باشد، باید گفت که این اتفاق حداقل در کوتاه‌مدت رخ نخواهد داد. یادتان باشد ربات‌ها برای تصاحب مشاغل انسانی طراحی نشده‌اند؛ حداقل در عصر حاضر که ربات‌ها با چنین هدفی ایجاد نشده‌اند. امروزه آشنایی کامل با فناوری‌های هوش مصنوعی و یادگیری ماشینی یکی از مهم‌ترین مهارت‌های موردنیاز بازارکار محسوب می‌شود. پیش‌بینی می‌شود میزان مشاغلی که نیازمند مهارت‌های لازم در زمینه هوش مصنوعی و یادگیری ماشین هستند تا ۵ سال آینده تا ۷۱ درصد رشد داشته باشد؛ لذا کسانی‌که متقاضی فعالیت در مشاغل تخصصی می‌باشند، می‌توانند با تقویت مهارت‌های این دو حوزه شانس خود را برای استخدام افزایش دهند. آینده هوش مصنوعی
چنانچه در شاخههای مختلف مرتبط با فناوری، تحصیل کرده باشید، توصیه می‌شود که تا جای ممکن اطلاعات خود را در زمینه هوش مصنوعی را نیز افزایش دهید. همچنین پیشنهاد می‌شود که برای آگاهی از آینده هوش مصنوعی و تاثیرات آن در حوزه‌های گوناگون و دستیابی به اطلاعات پایه در رابطه با این موضوع نیز تلاش کنید.
اگر می‌خواهید در آینده به‌عنوان یک مهندس برجسته در بازار کار شناخته شوید و از مزایای منحصر به فرد هوش مصنوعی در مهندسی بهره‌مند شوید، شرکت در دوره تخصصی کاربرد هوش مصنوعی در فنی مهندسی را از دست ندهید.
سخن آخر
در این مقاله از آن آکادمی به بررسی آینده هوش مصنوعی و فرصت‌ها و تهدیدهای پیش روی بشر با استفاده از این فناوری صحبت کردیم. در آخر باید بگوییم که هوش مصنوعی، خواه ناخواه با پیشرفت‌های بسیار خوبی در آینده همراه خواهد بود. بنابراین، به‌جای آن‌که از این فناوری بترسید، بهتر است به‌دنبال راه‌های افزایش مهارت و دانش خود در رابطه با آن باشید. آن آکادمی، یک آکادمی آنلاین با تمرکز بر آموزش‌های تخصصی، کاربردی و ویژه می‌باشد و در پی آن است تا با فراهم آوردن بستری برای فعالان حوزه‌های مختلف، موجب رشد و پیشرفت سریع آن‌ها شود.
