ایجاد یک تجربه‌ی استثنایی یادگیری آنلاین که در آن دانش‌پذیران و اساتید به طور موثر درگیر و به چالش کشیده شوند، اتفاقی نیست. با ادامه یافتن نگرانی‌ها در مورد COVID-19، دوره آموزشی آنلاین، راهبرد اصلی آموزش عالی در بسیاری از حوزه‌ها شده است. سوالی که این روزها ذهن خیلی از افراد را به خود درگیر کرده این است که آیا یادگیری در بسترهای آنلاین و مجازی، نسبت به یادگیری حضوری، سطح یکسانی از اثر بخشی را ارائه می‌دهد یا خیر؟ در پاسخ به این سوال باید گفت که روش‌های نوین آموزشی نیازمند مهارت‌ها، استراتژی‌ها و تجهیزات آموزشی خاص خودشان هستند که اگر به آن‌ها توجه شود، به‌اندازه‌ی دوره‌های حضوری و حتی بیشتر از آن‌ها موثر واقع می‌شوند و در نهایت رضایت فراگیران را جلب خواهند کرد. در این مقاله از آکادمی آموزش آنلاین آن آکادمی راجع به ویژگیهای دوره آنلاین موفق صحبت خواهیم کرد.
۱. تعامل، از مهم‌ترین ویژگیهای دوره آنلاین موفق
تعامل دوطرفه و درگیر کردن فراگیران در کلاس‌های آموزش مجازی، از مهم‌ترین و کلیدی‌ترین ویژگیهای دوره آنلاین موفق می‌باشد. قطعاً همه‌ی شما تجربه‌ی کلاس‌های حضوری که در آن‌ها استاد یا مدرس، نقش متکلم وحده را بازی می‌کرد و بدون هیچ‌گونه تعاملی دو ساعت درس می‌داد را دارید. این مدل کلاس بسیار غیرقابل تحمل و کسل‌کننده بود. حالا همین شرایط را برای کلاس آنلاین در نظر بگیرید. فاجعه است. نه؟!! پس برای آنکه یک کلاس مجازی از حالت کسل‌کننده بیرون بیاید و حس خوب را به دانش‌پذیران القا کند چه باید کرد؟
نظریه‌ی اجتماعی-فرهنگی (Socio-cultural theory) ویگوتسکی چارچوب قدرتمندی در این زمینه ارائه می‌دهد که می‌توان از آن برای برگزاری دوره‌های آنلاین خوب استفاده کرد. طبق این نظریه، وی قائل است که یادگیری اساساً در گرو تعامل است. یعنی اگر بخواهیم هدف اصلی تدریس که همان یادگیری است محقق شود، باید تا می‌توانیم عرصه‌ی تعامل را پیش روی دانش‌پذیرانمان قرار دهیم. برای مثال از افراد شرکت‌کننده در کلاس آنلاین بخواهیم که با یکدیگر به مباحثه بپردازند و کار گروهی انجام دهند و به نوعی با یکدیگر تعامل هم‌تراز داشته باشند. درواقع، عنصر تعامل از کلیدی‌ترین ویژگیهای دوره آنلاین موفق است که به واسطه‌ی آن می‌توان فراگیران را به چالش کشید. بهترین دوره‌های آنلاین چندین ابزار ارتباطی مانند ایمیل، ویدیو کنفرانس، شبکه‌های اجتماعی و همچنین روش‌های تعامل یادگیرنده‌ها با همکلاسی‌ها و اساتید (مانند تمرینات ، بحثها و پروژه های گروهی) را در خود ادغام می‌کنند.
?? همچنین بخوانید: آشنایی با چند راهکار موثر برای تقویت حافظه و یادگیری سریع
۲. در یک دوره آنلاین موفق، از محتوای جذاب استفاده می‌شود
از دیگر ویژگیهای دوره آنلاین موفق می‌توان به استفاده از محتوای جذاب در آن اشاره کرد. همان‌طور که می‌دانید در کلاس‌های مجازی انواع رسانه همچون متن، تصویر، صدا، نمودار، فیلم و … را می‌توان به‌کارگرفت. خب مسلماً این ابزارها می‌توانند روند یادگیری را بسیار بهبود بخشند. اما بهترین و موفق‌ترین دوره‌های مجازی آن‌هایی هستند که این ابزارها را به نحو احسن به‌کار گرفته و محتوایی انعطاف‌پذیر و متناسب با سبک‌های مختلف یادگیری تولید می‌کنند. تصاویر، اصوات، ویديوها و اشیاء گرافیکی که در یک کلاس‌آنلاین دلچسب و جذاب استفاده می‌شوند از کیفیت مطلوبی برخوردار هستند و هیچ‌گونه نویزی در آن‌ها وجود ندارد. اگر قرار باشد که یک کلاس مجازی از حالت کسالت‌آور و خسته‌کننده خارج شود، علاوه بر کیفیت محتوا باید به کمیت آن نیز توجه شود. خب شاید بپرسید که کمیت محتوا چگونه بر جذابیت یک کلاس آنلاین تاثیر خواهد گذاشت؟
اگر بخواهیم به زبان ساده کمیت محتوا را تعریف کنیم، باید بگوییم که وقتی از کمیت محتوا در محتوای متنی صحبت می‌کنیم، معیار ما تعداد کلمات می‌باشد و در محتوای ویديویی و صوتی، مدت زمان آن را باید در نظر گرفت. از ویژگیهای دوره آنلاین موفق این است که در آن‌ها از پرونده‌های متنی، صوتی و ویدیویی طولانی استفاده نمی‌شود. برای مثال اگر فیلم آموزشی بیشتر از ۲ دقیقه باشد، از هر ۱/۵ الی ۲ دقیقه، مدرس آن را متوقف کرده و دانش‌پذیران را با سؤالات مرتبط درگیر خواهد کرد. به این ترتیب، توجه افراد حاضر در کلاس به مبحث آموزشی جلب خواهد شد و تمرکز آن‌ها نیز افزایش می‌یابد.
۳. ترکیب ابزارهای یادگیری، از ویژگیهای دوره آنلاین موفق
از دیگر ویژگیهای دوره آنلاین موفق این است که در آن‌ها از ترکیبی از ابزارهای یادگیری برای اثربخشی بیشتر استفاده می‌شود. خوشبختانه، امروزه ابزارهای زیادی در اختیار برگزارکننده‌های دوره‌های آنلاین قرار دارد که به آن‌ها امکان دسترسی به همان تعامل و همکاری که در کلاس حضوری می‌توان داشت (حتی بهتر از آن)، را می‌دهد. اما بهترین مدرسان دوره‌های آموزشی آنلاین از مدل یادگیری ترکیبی (blended learning) استفاده می‌کنند؛ درواقع، مدل یادگیری ترکیبی، یک راهکار میانی بین آموزش مدرس محور یا همان آموزش سنتی و آموزش مجازی می‌باشد. کار با ترکیب فعالیت‌های مختلف، نه‌تنها باعث جذاب‌تر و جالب‌تر شدن مطالب خواهد شد، بلکه تعامل دانش‌پذیرها با یکدیگر و مدرس را نیز بهبود خواهد بخشید. این مدل آموزشی، مزایایی همچون انعطاف‌پذیری، تعامل بالای دانش‌پذیران، صرفه‌جویی در زمان، ارزیابی بهتر نتایج و … را هم برای فراگیران و هم برای برگزارکننده‌های کلاس‌های مجازی فراهم خواهد آورد.
?? درباره استراتژی یادگیری ترکیبی بیشتر بخوانید.
۴. توجه به یادگیری موبایلی در دوره‌های آنلاین موفق
اهمیت دادن به یادگیری موبایلی هم یکی دیگر از ویژگیهای دوره آنلاین موفق می‌باشد که به بهبود عملکرد و بهره‌وری کمک زیادی خواهد کرد. همان‌طور که می‌دانید امروزه اکثر دانش‌پذیران و کارکنان عادت دارند که از گوشی‌های هوشمند خود برای امر یادگیری استفاده کنند. تدریس آنلاین به کمک ابزارهای آموزشی موبایلی، امکان دسترسی به مطالب درسی به روز و مطالب مربوطه را در هر کجا و در هر زمان برای دانش‌پذیران و کارکنان دوره‌های آموزش آنلاین فراهم خواهد آورد. اغلب برنامه‌های یادگیری موبایلی به بخش‌های بسیار کوچک که به سرعت و به راحتی قابل خواندن هستند تقسیم می‌شوند. آن دسته از برگزارکننده‌های دوره‌های مجازی که از محتوای آموزش الکترونیکی موبایلی برای آموزش مباحث استفاده می‌کنند، به ریسپانسیو بودن محتوای الکترونیکی خود اهمیت زیادی می‌دهند و با این کار به دانش‌پذیرهای خود این اطمینان را می‌دهند که با نیازها و امکانات فعلی آن‌ها آشنا هستند و به آن اهمیت می‌دهند.
۵. سرگرم‌کننده بودن، از ویژگیهای دوره آنلاین موفق
یکی دیگر از ویژگیهای دوره آنلاین موفق که بسیار حائز اهمیت می‌باشد، جذابیت، سرگرم‌کننده بودن و چالش‌برانگیز بودن کلاسها است. در چنین دوره‌هایی، دانش‌پذیران به مشارکت دعوت شده و به آن‌ها انگیزه‌ی همکاری داده می‌شود. این موضوع تمرکز و توجه فراگیران را به مباحث آموزشی جلب خواهد کرد و کسالت و خستگی را از آن‌ها دور خواهد ساخت. یک دوره آموزشی آنلاین جذاب و ایده‌آل، لذت یادگیری را دو چندان کرده و افراد شرکت‌کننده در دوره‌ها را ترغیب به ارتقای مهارت، توانایی و دانش خواهد کرد. بهترین و موفق‌ترین مدرسان دوره‌های آنلاین، به دنبال ایجاد یک محیط گرم و صمیمی با شاگردان خود هستند. به اعتقاد متخصصان علوم اعصاب اجتماعی و مشاهدات مربوط به تروما، دانش‌پذیران زمانی به آموزش علاقه‌ی بیشتری نشان می‌دهند که از نظر عاطفی و جسمی تامین بوده، به یکدیگر احساس تعلق نموده و فرصت‌هایی برای تعاملات معنادار داشته باشند.
?? تجربه‌ی حضور در یک دوره آنلاین منحصر به فرد با شرکت در دوره آموزش کاربرد هوش مصنوعی در فنی مهندسی در آن آکادمی را از دست ندهید.
سخن آخر
در این مقاله از سایت آموزشی آن آکادمی به بررسی ویژگیهای دوره آنلاین موفق پرداختیم و گفتیم که دوره‌های آموزش الکترونیک موفق چیزی بیشتر از یک منبع ارائه‌ی اطلاعات هستند. در واقع، یک دوره‌ی آموزش مجازی خوب دوره‌ای است که نه‌تنها یادگیرنده را هیجان زده می‌کند، بلکه برای او الهام بخش بوده و او را به طور فعال نیز درگیر می‌کند. خلاصه‌ی کلام اینکه هم‌اکنون، بهترین دوره‌های آموزشی در جهان از بهترین شیوه‌های آموزش و توسعه بهره می‌برند و تمام استراتژی‌های آموزشی که در این مقاله به آن‌ها اشاره شد را به کار می‌گیرند. آن آکادمی، در پی تبدیل شدن به یکی از موفق‌ترین و بهترین آکادمی‌های آنلاین در ایران می‌باشد که با تمرکز بر آموزش‌های تخصصی، کاربردی و ویژه، بستری را برای فعالان حوزه‌های مختلف فراهم آورده تا بتواند آن‌ها را به سمت یک حرکت اقتصادی، اجتماعی و حل مسائل پیچیده‌تر سوق دهد.
